Οι πρώτες σχέσεις που δημιουργούμε στη ζωή μας – κυρίως με τους γονείς ή τους φροντιστές μας – δεν είναι απλώς σημαντικές• είναι καθοριστικές. Αυτές οι πρώιμες εμπειρίες μάς διδάσκουν πώς να εμπιστευόμαστε, πώς να ζητάμε υποστήριξη και πώς να νιώθουμε ασφαλείς μέσα σε μια σχέση. Αυτό το πρότυπο αλληλεπίδρασης ονομάζεται «ύφος δεσμού» και επηρεάζει βαθιά το πώς σχετιζόμαστε με τους άλλους όταν μεγαλώσουμε.

Πώς δημιουργείται ο δεσμός;

Όταν ένα μωρό νιώθει ασφάλεια, φροντίδα και στοργή από το πρόσωπο που το μεγαλώνει, τότε αρχίζει να “μαθαίνει” ότι ο κόσμος είναι ένα ασφαλές μέρος και ότι οι άνθρωποι είναι διαθέσιμοι όταν χρειάζεται βοήθεια. Αυτό είναι το θεμέλιο του ασφαλούς δεσμού.

Αντίθετα, όταν η φροντίδα είναι απρόβλεπτη, απόμακρη ή υπερβολικά παρεμβατική, το παιδί μπορεί να αναπτύξει ανασφαλή δεσμό – είτε αγχώδη, όπου κυριαρχεί ο φόβος της εγκατάλειψης, είτε απορριπτικό, όπου μαθαίνει να αποφεύγει τη συναισθηματική εγγύτητα.

Πώς φαίνεται αυτό στις ενήλικες σχέσεις;

– Άτομα με ασφαλές ύφος δεσμού νιώθουν άνετα να μοιραστούν σκέψεις και συναισθήματα, εμπιστεύονται τους άλλους και δημιουργούν σταθερές, ουσιαστικές σχέσεις.

– Άτομα με αγχώδη-αμφιθυμικό δεσμό έχουν διαρκή ανάγκη για επιβεβαίωση και συχνά φοβούνται την απόρριψη. Μπορεί να αποκαλύπτουν πολύ προσωπικά στοιχεία πολύ νωρίς, προσδοκώντας άμεση σύνδεση.

– Άτομα με απορριπτικό ύφος δεσμού αποφεύγουν την εγγύτητα και τη συναισθηματική έκθεση. Τείνουν να δείχνουν αυτάρκεις, αλλά συχνά κρύβουν βαθύτερους φόβους και ανασφάλειες.

Γιατί έχει σημασία να το αναγνωρίζουμε;

Κατανοώντας το ύφος δεσμού μας, μπορούμε να αναγνωρίσουμε πρότυπα συμπεριφοράς που ίσως μας δυσκολεύουν στις σχέσεις. Αυτή η αυτογνωσία είναι το πρώτο βήμα για την αλλαγή. Αν για παράδειγμα συνειδητοποιήσουμε ότι φοβόμαστε την εγγύτητα ή ότι προσκαλούμαστε πολύ εύκολα, μπορούμε με τη βοήθεια ειδικών ή προσωπική δουλειά να αναπτύξουμε πιο υγιείς τρόπους σύνδεσης.

Το ύφος δεσμού είναι ένα μοτίβο που μάθαμε – και όπως όλα τα μοτίβα, μπορεί να αλλάξει. Με επίγνωση, υποστήριξη και προθυμία για προσωπική εξέλιξη, μπορούμε όλοι να χτίσουμε σχέσεις με περισσότερη ασφάλεια, αλήθεια και βαθιά σύνδεση.