«Η αρετή είναι μια έξη που σχετίζεται με την επιλογή και συνίσταται στο μέσο ανάμεσα σε δύο άκρα – την υπερβολή και την έλλειψη – όπως ορίζει η φρόνηση.»
– Αριστοτέλης, Ηθικά Νικομάχεια
Αυτή η φράση, αν και γραμμένη πριν από αιώνες, συνοψίζει μια από τις πιο βαθιές αλήθειες για την ανθρώπινη ψυχή: η ψυχική υγεία και ισορροπία δεν είναι κάτι στατικό, ούτε κάτι που μας «χαρίζεται». Είναι μια διαρκής διαδικασία καλλιέργειας, μια εσωτερική στάση που χτίζεται μέσα από συνειδητές επιλογές, μικρές καθημερινές πράξεις και αυθεντική σύνδεση με τον εαυτό μας.
Για τον Αριστοτέλη, η «αρετή» δεν ήταν ένας ηθικός τίτλος, αλλά μια δεξιότητα ζωής. Ήταν η ικανότητα του ανθρώπου να βρίσκει το μέτρο ανάμεσα στα άκρα – ούτε να υπερβάλλει, ούτε να στερείται. Στη σύγχρονη ψυχολογία, αυτό το μέτρο μεταφράζεται ως αυτορρύθμιση: η ικανότητά μας να αναγνωρίζουμε τα συναισθήματά μας, να τα διαχειριζόμαστε και να δρούμε με τρόπο λειτουργικό και αυθεντικό.
Το θάρρος βρίσκεται ανάμεσα στη δειλία και την απερισκεψία.
Η αυτοπεποίθηση βρίσκεται ανάμεσα στην ανασφάλεια και την αλαζονεία.
Η αγάπη για τον εαυτό δεν είναι ούτε εγωισμός, ούτε αυτοθυσία. Είναι φροντίδα με όρια.
Ο Αριστοτέλης μιλά για τη «φρόνηση» – μια μορφή σοφίας που δεν είναι θεωρητική αλλά πρακτική. Είναι η ικανότητα να σταθμίζεις, να βλέπεις καθαρά, να αποφασίζεις συνειδητά. Στη θεραπεία, αυτή η φρόνηση καλλιεργείται μέσα από τη συνειδητοποίηση: να κατανοούμε τα μοτίβα μας, τις ρίζες τους, τις ανάγκες πίσω από τις συμπεριφορές μας.
Η ψυχοθεραπεία δεν επιβάλλει λύσεις. Δημιουργεί έναν χώρο όπου μπορούμε να μάθουμε να ακούμε τον εαυτό μας, να ξεχωρίζουμε τι μας οδηγεί στα άκρα και να χτίζουμε, με τον καιρό, το προσωπικό μας «μέσον» – αυτό το σημείο όπου νιώθουμε εναρμονισμένοι με τις αξίες και τις ανάγκες μας.
Ο τελικός στόχος; Ο ίδιος με αυτόν του Αριστοτέλη: ευδαιμονία. Όχι απλώς χαρά ή ευχαρίστηση, αλλά η ανθισμένη κατάσταση της ψυχής, όπου ο άνθρωπος λειτουργεί με νόημα, ισορροπία και ελευθερία. Όταν κανείς είναι συνδεδεμένος με τον εαυτό του, τις σχέσεις του και τη ζωή του με τρόπο αυθεντικό, τότε μπορεί να πει πως “ευδαιμονεί”.
Οι πράξεις φροντίδας προς τον εαυτό σηματοδοτούν την επίγνωση και την εξέλιξη. Είναι ο δρόμος προς την εσωτερική φρόνηση και τη ζωή με μέτρο — όπως την οραματίστηκε ο Αριστοτέλης και όπως την επιβεβαιώνει η σύγχρονη ψυχολογία.